َرشتاد در اوستا به گونه های ارشتات و ارشتی بیامده و در پهلوی و پارسی اَرشتاد و اَشتاد بشده. اَشتاد یکی از ایزدبانوان مزدیسنا بُوَد.
در بندهش بیامده: اَشتاد راهنمای مینویان و جهانیان بُوَد. زامیاد٬ مینوی زمین است٬ چنین گوید که آنجا که رَشن٬ روان را آمار کند٬ اشتاد و زامیاد آنرا به پله ی ترازو می گذارند. نیز در بندهش گفته بشده که گل آلاله٬ گل ویژه ی اَشتاد باشد.
ویژگی های اشتاد چنین باشند: فزاینده ی گیتی٬ سود رساننده ی جهان٬ پروراننده و بالنده ی گیتی.
در گاهشماری ایران باستان٬ روز ۲۶ هر ماه به نام اَشتاد روز می بوده و نگاهبانی این روز با این ایزدبانو می باشد.
مسعود سعد گوید:
اشتاد روز و تازه ز گل بوستان
ای دوست می ستان ز کف ِ دوستان
بیرونی در "آثار الباقیه" بنوشت:
"روز بیست و ششم٬ اشتاد روز است که اول گهنبار سوم باشد٬ و آن سه روز است که آخر آن٬ آخر ماه است و خداوند زمین را در این وقت بیافرید."
نام ایزد بانو اَشتاد بیشتر با ایزد دادگری٬ رشن٬ همراه باشد٬ چرا که راستی با دادگری همراه باشد. مری بویس بر پایه ی گرشویچ٬ از همراه بودن ارشتاد با میثره٬ چنین نویسد:
"به جای 'آدیتی های' کم اهمیت تر هندی٬ گروهی دیگر از ایزدان که هنوز هم برای زرتشتیان گرامی و با ارزش است٬ ایزد بانوی ارشتاد (دادگری) می باشد که برای نگاهبان و پاسدار پیمان ها٬ یعنی میثرا٬ همراه بسیار مناسبی است. در ادبیات مذهبی اسم او همیشه همراه با میثرا که داور است می آید. رشن تجسم اندیشه ای است که در اسم عام رشنو با معنای داوری کردن یا کسی که داوری می کند نهفته است."
نیک دانیم یشت شماره ی هژدهم "اَشتاد یشت" نام دارد. در این یشت٬ اما٬ هیچگاه به ایزدبانو اَشتاد پرداخته نمی شود. به "اَشتاد یشت" در گفتار آینده پرتو خواهیم افکند.
در بندهش بیامده: اَشتاد راهنمای مینویان و جهانیان بُوَد. زامیاد٬ مینوی زمین است٬ چنین گوید که آنجا که رَشن٬ روان را آمار کند٬ اشتاد و زامیاد آنرا به پله ی ترازو می گذارند. نیز در بندهش گفته بشده که گل آلاله٬ گل ویژه ی اَشتاد باشد.
ویژگی های اشتاد چنین باشند: فزاینده ی گیتی٬ سود رساننده ی جهان٬ پروراننده و بالنده ی گیتی.
در گاهشماری ایران باستان٬ روز ۲۶ هر ماه به نام اَشتاد روز می بوده و نگاهبانی این روز با این ایزدبانو می باشد.
مسعود سعد گوید:
اشتاد روز و تازه ز گل بوستان
ای دوست می ستان ز کف ِ دوستان
بیرونی در "آثار الباقیه" بنوشت:
"روز بیست و ششم٬ اشتاد روز است که اول گهنبار سوم باشد٬ و آن سه روز است که آخر آن٬ آخر ماه است و خداوند زمین را در این وقت بیافرید."
نام ایزد بانو اَشتاد بیشتر با ایزد دادگری٬ رشن٬ همراه باشد٬ چرا که راستی با دادگری همراه باشد. مری بویس بر پایه ی گرشویچ٬ از همراه بودن ارشتاد با میثره٬ چنین نویسد:
"به جای 'آدیتی های' کم اهمیت تر هندی٬ گروهی دیگر از ایزدان که هنوز هم برای زرتشتیان گرامی و با ارزش است٬ ایزد بانوی ارشتاد (دادگری) می باشد که برای نگاهبان و پاسدار پیمان ها٬ یعنی میثرا٬ همراه بسیار مناسبی است. در ادبیات مذهبی اسم او همیشه همراه با میثرا که داور است می آید. رشن تجسم اندیشه ای است که در اسم عام رشنو با معنای داوری کردن یا کسی که داوری می کند نهفته است."
نیک دانیم یشت شماره ی هژدهم "اَشتاد یشت" نام دارد. در این یشت٬ اما٬ هیچگاه به ایزدبانو اَشتاد پرداخته نمی شود. به "اَشتاد یشت" در گفتار آینده پرتو خواهیم افکند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر